True pricing deel 1: op weg naar een sociaal en milieuvriendelijk inkoopsysteem

True pricing, oftewel het bepalen van de ‘werkelijke’ kosten en prijs van producten, is in opkomst. In de gebruikelijke berekening van een kostprijs of marktprijs wordt weinig of geen rekening gehouden met sociale en milieuaspecten tijdens de reis van grondstof tot eindklant. En dat is met het toegenomen duurzaamheidsdenken een ‘inconvenient truth’ op zich. Als Imbema hebben we de eerste stappen gezet naar meer prijstransparantie in onze keten.

Een eerste verkenning

Zoals vaker hobbelt de B2B-markt met de nodige vertraging achter de consumentenmarkt aan. Daar zijn vormen van true pricing en zelfs MVO-keurmerken als Fairtrade Max Havelaar, Beter Leven, EKO en MSC al langer een begrip. Zover zijn we in B2B – in ons geval de gas-, water- en energiemarkt – nog lang niet. Met onderzoek door studenten Inkoopmanagement van de Hogeschool Rotterdam en hun eindrapport ‘True Pricing; de eerste stappen richting een sociaal en milieuvriendelijk inkoopsysteem’ hebben we wel een serieus begin gemaakt. Hoewel we samen met leveranciers enerzijds en klanten anderzijds regelmatig duurzame innovaties tot stand brengen, hanteren we namelijk nog wel het traditionele kostenmodel.

Meer transparantie en bewustwording

Door aspecten zoals het klimaatimpact (inclusief CO2-uitstoot), arbeidsomstandigheden, geen kinderarbeid, dierenwelzijn, leveringsrisico, levertijd, voorraadkosten, kwaliteit en logistieke processen (nadrukkelijker) in prijzen zichtbaar te maken, kunnen we straks niet alleen een meer weloverwogen beoordeling van onze leveranciers maken, maar tegelijkertijd onze klanten in staat stellen een eerlijkere keus te maken. Om het toch al abstracte concept van true pricing niet onnodig complex te maken en tegelijkertijd snel vooruit te komen in de keten, is in het betreffende onderzoek nadrukkelijk gekozen voor een beoordeling en weging per leverancier. Doe je dit namelijk per product of productgroep, dan moet je voor elk product de hele keten in kaart brengen.

Gewogenscorefactormodel

In het zogenoemde gewogenscorefactormodel krijgt elk aspect een bepaalde weging mee. Op die manier kunnen belangrijke aspecten zwaarder meewegen dan minder belangrijke. Om de true pricing-scores zo nauwkeurig mogelijk te bepalen, zijn alle sociale en milieuaspecten zoveel mogelijk kwantificeerbaar gemaakt. Zo is het wel of niet hebben van een ISO 14001-certificaat een meetbare variabele in het kader van milieumanagement en kan de impact op het milieu tastbaar worden gemaakt met de variabele ‘aantal transportkilometers/ CO2-uitstoot’. Wetgeving op arbo-gebied en ILO-regelgeving (International Labour Organization) kunnen op hun beurt als input dienen voor het kwantificeren van het aspect arbeidsomstandigheden.

Screenen van leveranciers

Een verder voordeel van het gehanteerde model is de flexibiliteit. Het is namelijk eenvoudig aan te passen aan de wensen en bijvoorbeeld levensfase van het bedrijf. Zo kunnen we er zelf voor kiezen om een bepaalde leverancier te beoordelen op basis van 50% kostprijs en 50% True Pricing/TCO, terwijl we over pakweg tien jaar misschien toe zijn aan een verhouding van 30% kostprijs en 70% True Pricing/TCO. Los van de exacte wegingsfactoren en verhoudingspercentages zal de komende tijd bij onze inkoopcollega’s deels in het teken staan van het screenen van onze huidige leveranciers. Het meest tastbare effect hiervan zou wel eens kunnen liggen op meer nearshoring versus offshoring.

In de volgende blog zoomen we verder in op true pricing en hoe dit zich verhoudt tot de Total Cost of Ownership (TCO).