Chroom-6 is al een tijd in het nieuws. Zeswaardig chroom, chroom(VI)oxide, is een stof die wordt gebruikt om bijvoorbeeld verf en coatings extra eigenschappen te geven. Denk aan bijvoorbeeld corrosiewering en slijtvastheid. Blootstelling aan chroom-6 geeft een groot risico op allerlei gezondheidsproblemen. De maatschappelijk impact is zo groot, dat chroom-6 al “het nieuwe asbest” wordt genoemd. Maar die vergelijking gaat niet op.
Blootstelling aan chroom-6 kan leiden tot verschillende aandoeningen
Chroom is niet bij voorbaat een giftige stof. Ons lichaam heeft zelfs chroom-3 als essentiële voedingsstof nodig. Dat is anders met chroom-6. Blootstelling aan chroom-6 kan leiden tot verschillende aandoeningen. Van allergie, eczeem en COPD tot auto-immuunziekte of dodelijke ziektes zoals neuskanker en longkanker. Minder bekend is het feit dat chroom-6 de ontwikkeling van ongeboren kinderen beïnvloedt en tot onvruchtbaarheid kan leiden. Daarnaast is er nog een heel scala aan aandoeningen waarbij chroom-6 verdacht is.
Risico op beschadiging DNA in lichaamscellen
Het is al lange tijd bekend dat blootstelling aan asbest kan leiden tot borstvlieskanker, ofwel asbestkanker. Het is de asbestvezel die dit veroorzaakt. Wanneer chroom-6 in het lichaam terechtkomt, door inademen, inslikken of via de huid, is het nog niet schadelijk. Alleen ons lichaam zet chroom-6 om in het onschadelijke chroom-3. In bepaalde gevallen vindt die omzetting plaats binnen in de lichaamscellen wat leidt tot mogelijke DNA-schade. Mogelijk gevolgen zijn dan ernstige aandoeningen zoals kanker of auto-immuunziekte.
In een verflaag of coating kan zomaar chroom-6 zitten
De toepassing van chroom-6 is sinds 2006 verboden. Daarvoor werd chroom-6 al lange tijd toegepast in verven en coatings. Niet alleen in verf van legermaterieel of treinstellen. Ook in de verf van een lantaarnpaal, de coating van een vloer, of de beschermlaag van een pijpleiding kan chroom-6 zitten. Zelfs bij je thuis in verflagen op bijvoorbeeld trappen en kozijnen en zelfs in de verf op leder. Kortom in elke verflaag of coating van vóór 2006 kan chroom-6 zitten. In tegenstelling tot asbest, kun je chroom-6 niet zomaar herkennen.
Dragen van passende adembescherming en beschermende kleding
Nu word je niet ziek als er chroom-6 in een verflaag zit. Je loopt wel risico als chroom-6 vrijkomt in de lucht waarna het in je lichaam terecht kan komen. Dat gebeurt als het oppervlak bewerkt wordt door bijvoorbeeld schuren, zagen, slijpen of afbranden. Het dragen van passende adembescherming en beschermende kleding is dan ook een minimale maatregel. Tevens helpt gebruik van gereedschap met stofafzuiging mee om de blootstelling te verminderen. Maar om de juiste maatregelen te kunnen nemen, moet je wel weten of er chroom-6 in het oppervlak zit en in welke concentratie.
Testen op chroom en chroom-6
Of er chroom-6 is gebruikt in een verflaag is zelden direct vast te stellen. Fabrikanten van verven en coatings vermeldden dat zelden op de verpakking. Als de gebruikte verf en de verpakking überhaupt nog te achterhalen zijn. Het element chroom kan wel in een geverfd of gecoat oppervlak d.m.v. een speciale scanner worden aangetoond. Dat is een non-destructieve test waarbij de verflaag niet afgeschraapt wordt. Indien die test positief is, weet je nog niet of het om onschuldig chroom-3 of schadelijk chroom-6 gaat.
Oude lagen met lak en grondverf
Wat dan volgt is een test waarin een klein beetje verfschraapsel wordt getest op de aanwezigheid van onschuldig chroom-3 of schadelijk chroom-6. Indien chroom-6 wordt geconstateerd moeten vervolgens meerdere monsters in een laboratorium onderzocht worden om vast te stellen in welke concentratie chroom-6 aanwezig is. De uitslag daarvan bepaalt het blootstellingsniveau en de beschermende maatregelen bij bewerking van de verflaag. Oude lagen met lak en grondverf, met daar overheen weer nieuwere verflagen kunnen het onderzoek erg complex maken.
Maatschappelijke impact misschien nog wel groter dan asbest
Het feit dat chroom-6 jarenlang uitgebreid is toegepast, maakt de maatschappelijke impact misschien nog wel groter dan asbest. Daarnaast reageert het lichaam veel anders op de blootstelling met asbest dan met chroom-6. Alleen al daarom is het niet te vergelijken met de asbestproblematiek. Wij geloven dat de chroom-6-problematiek nog groter en complexer is.
Meer weten over chroom-6?
Bekijk het voorlichtingsfilmpje van het RIVM. Heb je nog vragen over beschermende middelen, bel ons op 088 – 130 6030 en vraag naar de afdeling adembescherming. Of laat een bericht achter op het contactformulier.
