Big bags zijn één van de meest onderschatte ladingen om vast te zetten. Hierbij is niet de verpakking het probleem, maar juist de inhoud ervan. Waar moet een vervoerder op letten? En hoe kan hij big bags op een veilige manier zekeren? Onze ladingzekering specialist Niels Bouwmeester geeft hier antwoord op in zijn nieuwe blog.
Wat is een big bag precies?
Om antwoord te kunnen geven op de vraag hoe je big bags het beste kunt zekeren, zal ik eerst uitleggen wat een big bags precies is. Een big bag is een zak voor het opslaan of vervoeren van relatief kleine hoeveelheden losgestorte goederen, zoals zand, grind, graan, steen en afval. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende soorten afmetingen, maar de meest voorkomende big bags hebben een capaciteit tussen de 500 en 2000 liter. Een gevulde zak is meestal 1 tot 2 meter hoog. Een big bag is meestal gemaakt van geweven PP- kunststof en aan de bovenkant zitten lussen om de zak mee op te tillen. Een big bag staat vaak op een pallet. Als de zak groter is dan de pallet kan dit leiden tot problemen bij het zekeren van de lading. Als vervoerder moet je dit dan ook niet accepteren.
Een big bag is een flexibele laadeenheid
Een big bag is erg onstabiel. Het is niet meer dan een grote, flexibele zak. Wanneer je de zak vult ontstaat er vaak een kegelvorm, maar tijdens het transport kan deze vorm veranderen. De big bag is tijdens het transport onderhevig aan trillingen, waardoor de inhoud van zak stabiliseert en/of verder inzakt. Door de verschillende soorten inhoud van de big bag, kan dit grote gevolgen hebben voor het correct zekeren van de lading. Dit wordt in de praktijk vaak onderschat. Om de stabiliteit te vergroten, kun je tijdens het vullen van de zakken gebruik maken van een zogenaamde triltafel. Ook is het verstandig om de gevulde zakkenvoor het laden minimaal 24 uur te laten staan.
Standaard ladingzekering middelen en methoden
Big bags worden vaak vervoerd met een EN 12642 Code XL opbouw. Men denkt dat vormsluitend zekeren voldoende is voor het veilig vervoeren van de zakken, maar dit is niet altijd het geval. Er zitten voorwaarden aan vormsluiting vast. Zo moeten loze ruimten opgevuld worden. Hiernaast is de inhoud van elke big bag anders, waardoor ze bij het zekeren uniek behandeld dienen te worden. Dit wil zeggen dat ik van mening ben, dat elke gevulde big bag dynamisch getest dient te worden. Want niet elke ladingzekering methode is toereikend voor elke big bag. Het gewicht is meestal wel bekend, maar je weet niet hoe de lading zich in de zak gedraagt. Ook in de certificaten worden in de regel geen big bags vermeld. Er moeten dus individuele tests worden uitgevoerd. Wanneer vormsluitend zekeren wel mogelijk is, maar de te benodigde zekeringskracht niet voldoende is, moet je dus extra maatregelen nemen om de zakken correct te zekeren.
Big bags zekeren met behulp van de opbouw
Bij het zekeren van big bags kun je gebruik maken van je opbouw. Bij voorkeur wel een XL gecertificeerde opbouw in de juiste technische staat. Probeer de zakken zo dicht mogelijk tegen elkaar te plaatsen en vul de tussenruimten op met stuwzakken of pallets. Gebruik ook de zijborden. Denk er aan om de insteeklatten en de blokkeerbalken in de juiste hoogte te positioneren, zodat de big bag niet over de balk heen buigt. Maak ook gebruik van spanbanden met een hoge voorspankracht. Span de spanbanden aan, ontspan de boel weer om ze vervolgens weer aan te spannen. Omdat je maar een beperkte ruimte hebt om te zekeren is het handig om gebruik te maken van kantbalken met geïntegreerde sjorogen. Gebruik tot slot ook antislipmateriaal. Hiermee zullen de zakken minder snel verschuiven. Let op dat big bags die in een bocht in de zijwand kantelen, daar in blijven hangen. Hierdoor ben je breder dan 2,55 meter, wat niet is toegestaan. Daarnaast verandert de lastverdeling.
Neerbinden
Testcentra hebben verschillende dynamische rijtesten met het neerbinden van big bags uitgevoerd. Hierbij hebben ze geprobeerd een pallet boven op de zak te leggen en vervolgens de lading neer te binden. Helaas had dit niet voldoende effect. Ook neerbinden zonder de pallet gaf niet het gewenste resultaat, omdat de gecreëerde neerwaartse druk (als gevolg van de ingeleide voorspanning) in de inhoud van de big bag zakt. Tijdens de rit zakt alles door de trillingen nog meer in. Hierdoor verlies je voorspankracht. De chauffeur moet met deze ladingzekering methode nog vaker naspannen en controleren. Wat hierbij iets kan helpen is de spanbanden te spannen, los te halen en daarna weer vast te zetten. De banden snijden dan dieper in de inhoud, waardoor je meer voorspanning in de band houdt. Dit werkt alleen maar bij bepaalde producten. Hoe de inhoud van een big bag zich tijdens het vervoer gedraagt speelt bij het juist zekeren dus een grote rol.
Kruissjorren
De ladingzekering methode kruissjorren werkt alleen maar bij bepaalde producten. Dit kán een combinatie zijn van neerbinden en kopsjorren. Een gekruiste sjorring is alleen mogelijk als dit getest en gecertificeerd is.
Bundelen van big bags
Dan hebben we nog de mogelijkheid om vier big bags met een spanband tot één geheel te bundelen en deze voorwaarts en achterwaarts te kopsjorren. Dit is mogelijk door de spanband door de lussen van de zakken te halen. Het kost meer tijd, maar het is wel een ladingzekering methode die naar mijn idee goed kan werken.
Kies wel altijd een zo’n stijf mogelijke big bag. Sinds kort zijn er ook zakken met een antisliplaag aan de onderzijde verkrijgbaar.
Gespecialiseerde middelen
Ook bestaan er gespecialiseerde systemen waarbij een EN 12642 Code XL opbouw overbodig kan zijn. Deze effectieve methoden kunnen alleen worden gebruikt door eerst te testen. Zonder te testen is het vrijwel onmogelijk om je ook maar aan enige richtlijn, normering of wet te houden. Wel komen er steeds meer nieuwe schuifzeiltrailers op de markt die geschikt zijn voor big bags.
Alleen werken veel transportbedrijven met meerdere opdrachtgevers, waardoor ze verschillende ladingen te vervoeren krijgen. Hierdoor krijgt een chauffeur standaard zekeringsmiddelen mee, in plaats van productspecifieke zekeringsoplossingen.
Er zijn dus andere oplossingen mogelijk, maar deze zijn soms zo arbeidsintensief omdat er veel geklommen moet worden. Ook komt het de arbeidsveiligheid niet ten goede komt.
Nieuwe Duitse richtlijn VDI 2700 Blatt 18
In Duitsland heeft men een poging gedaan om hier een richtlijn voor te schrijven:
Blatt 18, Ladungssicherung auf Straßenfahrzeugen – Sichern von Schüttgütern in flexiblen Verpackungen.
Deze richtlijn is echter alweer ingetrokken en wordt momenteel herschreven. Dit geeft de complexiteit van dit soort regelgeving aan. De verwachting is dat halverwege 2021 de herziende versie zal verschijnen. Het is in ieder geval duidelijk dat er voor big bags geen rekenmethode komt. Maar vormsluiting en nog eens vormsluiting!
Conclusie; juiste manier om big bags te zekeren
Er zijn zoveel veel factoren die een rol spelen bij het correct zekeren van big bags, dat het lastig is een goede afweging te maken. Alleen door de geladen zakken dynamisch te testen kun je objectief vaststellen wat de beste ladingzekering methode is.
Uiteindelijk kan alleen de verlader bepalen welke ladingzekering methode het beste gebruikt kan worden. Als het goed is kent deze zijn product goed genoeg om de juiste zekering te bepalen en voor te schrijven. Noch de chauffeur, noch de controleur onderweg, kan de toestand feitelijk correct beoordelen!
