Wanneer moet je een EN 12642 (XL) bovenbouw herkeuren?

Wanneer je een opbouw EN 12642 laat keuren, krijg je hiervoor een certificaat. Een EN 12642 code XL certificaat wordt eenmalig uitgegeven. Maar hoe weet je nou of dat je opbouw na een aantal jaren nog sterk genoeg is? Een EN 12642 herkeuring is in Nederland nog steeds niet verplicht. Gelukkig schrijven steeds meer testende instanties een geldigheidsduur voor, maar dit is geen verplichte EN 12642 herkeuring. Hoe zit dit precies? En  is het verstandig om je EN 12642 bovenbouw te laten herkeuren? Onze ladingzekering specialist Niels Bouwmeester geeft antwoord op deze vragen in zijn nieuwe blog.

Wat is er vastgelegd over herkeuring van een EN 12642 opbouw?

In Nederland is een jaarlijkse herkeuring van een EN 12642 opbouw niet verplicht. Dit is volgens de EN 12642 niet nodig, maar Duitsland heeft dit wel wettelijk vastgelegd. In Duitsland moet er volgens VDI 2700 een herkeuring zijn op de ladingzekeringselementen die betrekking hebben op de bovenbouw. Alleen dan mag de opbouw nog als hulpmiddel worden gebruikt bij  het zekeren van lading.

Gemäß DIN EN 12642 ist der Zustand des Fahrzeugaufbaus vom Fahrzeughalter / Fahrzeugnutzer nach Herstellervorgaben zu überprüfen und zu dokumentieren. Entsprechende nationale Vorgaben (z.B. Deutschland: VDI 2700 u. ä. / jährliche Überprüfung durch eine befähigte Person) sind zu berücksichtigen.

Let wel, onderhoud of een keuring aan een carrosserie is iets anders dan een keuring of onderhoud aan de ladingzekeringselementen die het certificaat voorschrijven. Een EN 12642 herkeuring kun je in Duitsland bij bijna alle teststations laten uitvoeren.

Op het certificaat en/of het document van herkeuren, schrijft de fabrikant of de testorganisatie een geldigheidsperiode van 12 maanden (jaarlijks). Dit met een overbruggingsperiode van een maand. Een testorganisatie neemt geen verantwoordelijkheid voor een opbouw die je niet opnieuw hebt laten herkeuren. Dit is dus niet afhankelijk van landsgrenzen, wetten of normeringen, waardoor dit ook van toepassing is in bijvoorbeeld de Benelux.

Mag je een bovenbouw zonder EN 12642 herkeuring nog wel gebruiken?

Een bovenbouw die al 5 jaar of langer geen EN 12642 herkeuring en/of onderhoud heeft gehad mag je nog steeds gebruiken (de technische staat even in het midden gelaten). Alleen mag je de opbouw niet meer gebruiken om je lading vormsluitend te vervoeren. De bijbehorende belastingswaarden, die op het oorspronkelijke certificaat staan, zijn destijds beproefd op een nieuwe opbouw en mogen na een jaar niet meer worden gebruikt.

De lading wordt nu als vrijstaande lading gedefinieerd, waardoor je ladingzekering hulpmiddelen zoals spanbanden, kettingen en antislipmateriaal moet gebruiken om je lading vast te zetten. Na een succesvolle gedocumenteerde herkeuring is het (originele) certificaat weer geldig en mag je de opbouw weer gebruiken om je lading vormsluitend te vervoeren.

Praktisch gezegd; wanneer je een EN 12642 schuifzeilopbouw niet laat herkeuren, kun je deze na een jaar net zo goed demonteren. Dit omdat de bijbehorende zekeringswaarden na een tijdsbestek van een jaar niet meer van toepassing zijn.

Onderhoud EN 12642 opbouw

Fabrikanten moeten bij het afleveren van een opbouw instructies meegeven voor het onderhoud van de ladingzekering elementen. In de parktijk wordt deze zeer belangrijke alinea in de norm EN 12642. (7) vaak vergeten;

The manufacturer shall give user instructions for the body maintenance concerning the load securing elements.

Deze alinea schrijft dus voor dat de fabrikant gebruikersinstructies moet geven voor het onderhoud van de carrosserie met betrekking tot de ladingzekeringselementen.

Tot op heden ben ik een dergelijk document niet tegen gekomen in de Benelux. Bij Duitse fabrikanten wel. Maar daar is het een verplichting conform VDI 2700. Al is het ene document uitgebreider dan de andere.

Wellicht zijn er fabrikanten die dit wel goed geregeld hebben. Want als bovenstaande criteria niet beschreven is, wordt de geldigheid van de bovenbouw ook in twijfel gebracht. Naar mijn mening voldoet een opbouw dan namelijk niet aan de normering EN 12642.

Het product mag dus niet meer ingezet worden voor geëigend gebruik, omdat het niet of niet volledig voldoet aan de voorgeschreven normering. De bijbehorende afgegeven waarden van de opbouw kun je dus niet meer gebruiken, waardoor je de lading op een andere manier vast moet zetten. Ook de tekst in artikel 5.18.6 lid 5 van de Regeling Voertuigen kan hierbij als zodanig geïnterpreteerd worden;

Vastzetsystemen, zekeringssystemen, stuwagemiddelen en onderdelen daarvan moeten goed functioneren en geschikt zijn voor het doel waarvoor ze gebruikt worden.

Ter vergelijking; op een spanband hoort een label te zitten met de daarbij behorende waarden. Dit is voorgeschreven in de normering, evenals het aantal procentuele insnijding. Wanneer een zekeringsmiddel niet voldoet aan een normering mag het niet meer gebruikt worden. Dit geldt eveneens voor de bovenbouw, zoals in de alinea hierboven beschreven. De bovenbouw dient als een zekeringsmiddel en eist o.a. een verplichte markering en onderhoudsinstructies.

Wat moet er in de onderhoud instructie komen te staan?

Als een fabrikant onderhoud instructies moet vastleggen, hoé dient dit dan te gebeuren? Want een mondelinge instructie bij de eerste aflevering of op de achterkant van een bierviltje schrijven dat er onderhoud nodig is, lijkt mij niet voldoende. Bij mij rijzen er zomaar wat vragen op;

• Wat voor onderhoud dient er dan te gebeuren?
• Waar dient op gelet te worden?
• Wat zijn de afkeur criteria?
• In welk tijdsbestek?
• Wie mag de inspectie / onderhoud uitvoeren?
• Hoe gaat het na een inspectie deugdelijk gedocumenteerd worden? (Met de huidige methoden van documenteren wordt veel gefraudeerd)
• Indien een APK keurmeester de keuring uit gaat voeren, is die dan competent genoeg om de keuring uit te voeren?

Een APK meester zal hiervoor een training moeten volgen. Elke bouwer heeft zijn unieke procedure m.b.t. tot de ladingzekeringselementen die het certificaat voorschrijft.

De makkelijkste oplossing is als de fabrikant aangeeft dat het herkeuren en al het onderhoud enkel en alleen uitgevoerd mag worden door de fabrikant. In de praktijk zal het moeilijk zijn om alle bovenbouwen bij de fabrikant te controleren, door de ritten daarheen en werkuren voor de transporteurs.

Markering EN 12642 gekeurd voertuig

Een voertuig dat aan de norm EN 12642 voldoet, moet een EN 12642 markering bevatten. Dit is een etiket dat permanent op de carrosserie is aangebracht en duidelijk zichtbaar is. Ter verduidelijking, dit is dus niet de veel geziene stickers van een testorganisatie zoals onderstaand.

In veel gevallen (in de Benelux) is het door de norm voorgeschreven etiket niet op het voertuig aanwezig, waardoor de opbouw dus niet aan de normering voldoet. Het etiket moet minimaal de onderstaande informatie bevatten:

• de testwaarde P in kg voor Code L en XL constructies (ook dubbeldeks of andere constructies indien van toepassing)
• de testkracht voor de voorwand gelijkmatig verdeeld tot een hoogte van 200 mm, 800 mm en maximale hoogte
• de testkracht voor de achterwand gelijkmatig verdeeld tot de maximale hoogte
• de testkrachten voor de zijwanden gelijkmatig verdeeld tot een hoogte van 800 mm en maximale hoogte
• aantal latten per sectie gebruikt tijdens de tests, indien van toepassing, gevolgd door materiaal van latten (bijvoorbeeld aluminium of hout)

De informatie op het etiket staat in het Engels, andere taalversies zijn toegestaan. Het etiket zit aan de buitenkant van de carrosserie aan de voorkant van het voertuig.

Op afgedekte voertuigen wordt een extra etiket aan de binnenkant van de rechter zijwand aangebracht op een hoogte van ongeveer 1,5 m boven de vloer. En niet meer dan 0,5 m vanaf de achterkant van het voertuig. Dit label moet altijd zichtbaar zijn en niet achter een voertuiguitrusting zoals latten zitten.

De tekst is zwart gedrukt op een gele achtergrond, in een lay-out volgens het figuur hieronder (andere kleuren zijn dus niet toegestaan). De minimale afmetingen van het etiket zijn 150 mm breed x 100 mm hoog.

Randvoorwaarden

Om een gecertificeerde bovenbouw correct te gebruiken moet je altijd rekening houden met een aantal randvoorwaarden. Zo is een opbouw niet altijd geschikt voor de te vervoeren lading. Ondanks dat deze opbouw een certificering heeft. Daarnaast wordt er in de praktijk vaak vergeten dat een opbouw verouderd en dit uitwerking heeft op de ladingzekeringselementen die de krachten op moeten vangen. Een EN 12642 test is namelijk in 99% van de gevallen uitgevoerd op een prototype en/of een voertuig in nieuwstaat.

Je kan dus wel met een gecertificeerde opbouw rondrijden, maar dat wil nog niet zeggen dat de opbouw conform de oorspronkelijke test, voorwaarden of norm is. Een opbouw moet wel een EN 12642 herkeuring krijgen en het onderhoud aan de ladingzekeringselementen moeten gedocumenteerd zijn.

Als men een product vervaardigd volgens een bepaalde norm, maar daarin niet alle eisen die de norm voorschrijft hanteert, is het uiteindelijk product dan wel volgens díe voorgeschreven norm inzetbaar?

Het is daarom van belang altijd goed te controleren wat de voorwaarden zijn van een certificaat van een onafhankelijk testende organisatie en de daarbij behorende normeringen. Zowel voor de producent, de gebruiker, als de controleur. Immers zijn de zekeringswaarden van een bovenbouw, een verouderingsproces etc, niet afhankelijk van landsgrenzen.

Een specialistische training lading zekeren kan uitkomst bieden.